معرفی مرکز
معرفی مرکز
مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران
1-تاریخچه
با توجه به اهمیت ذخایر ژنتیکی و زیستی، مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران در سال 1386، با فرمان مقام معظم رهبری (مدظله العالی) در جهاددانشگاهی پایه گذاری گردید و هدف اصلی مرکز تأسیس مرکز ملی مرجع به منظور حفظ و به کارگیری ذخایر ژنتیکی و زیستی کشور و حمایت از فعالیتهای صورت گرفته و ایجاد هماهنگی لازم است. در این راستا، این مرکز ضمن پشتیبانی از مراکز ذخایر زیستی کشور و ایجاد شبکه ملی ذخایر زیستی، در تلاش است تا به مرکزی پیشتاز به منظور گردآوری، تکمیل، سامان دهی، استاندارد سازی و حفظ ذخایر ژنتیکی و زیستی برای توسعه دانش، فناوری و افزایش کیفیت زندگی و سلامت و حفظ امنیت غذایی، منابع طبیعی و تنوع زیستی کشور تبدیل گردد.
2-چشم انداز
دستیابی به مرکزی پیشتاز به منظور "گردآوری، تعیین هویت، کنترل کیفی، طبقه بندی، ثبت، نگهداری، تکثیر و توزیع انواع میکروارگانیسمها و سلولهای قابل کشت و تجدید پذیر اعم از باکتری، قارچ، ویروس، دانه ها و سلولهای گیاهی و حیوانی و DNA ژنومی و فرآورده های نوکلئوتیدی ساخته شده" برای توسعه دانش، فناوری و افزایش کیفیت زندگی و سلامت و حفظ تنوع زیستی در کشور و عرضه به جامعه جهانی
3-مأموریت
الف) تدوین و ارائه استانداردهای جمع آوری، شناسایی، ذخیره، تولید، توزیع و مبادله مواد و ذخایر زیستی
ب) ایجاد ساز و کار ثبت مواد و ذخایر زیستی تهیه شده با رعایت حقوق مالکیت معنوی ثبت کنندگان
ج) تهیه و ارائه خدمات تهاتری مواد و ذخایر زیستی از منابع داخلی و خارجی
د) ایجاد شبکه مجازی از مجموعه ها و بانک های زیستی
و) ارائه خدمات فنی و آموزشی به بانک ها و مجموعه های زیستی و سایر مراکز متقاضی
ن) بررسی و مطالعه وضعیت موجود زیست بانک ها و مجموعه های زیستی کشور
ه) ایجاد و یا کمک به تشکیل مجموعه های زیستی که تا کنون به آنها اهتمام نشده است.
4-بانکها و بخشهای مرکز
-بانک سلولهای انسانی و جانوری
- بانک میکروارگانیسم ها
-بانک گیاهی
-بانک مولکولی
-اداره پژوهشی
- اداره آموزش
ایجاد و تکمیل کلکسیونهای متعدد در هریک از بانکها بر پایه نیاز بخش تحقیقات، ارزش اقتصادی و در معرض انقراض بودن بصورت یک روند رو به توسعه در صدر فعالیتهای مرکز قرار دارد. بسیاری از این کلسیونها برای اولین بار در سطح ملی و بین المللی راه اندازی شده اند. در حال حاضر بیش از 40 هزار نمونه زیستی در قالب 27 کلکسیون به شرح ذیل در مرکز وجود دارند:
کلکسیونهای بانک سلولی :
1- بیماریهای ژنتیکی
2- نژادهای ایرانی
3- بز مرخز
4- اسبچه خزری
5- شتر دوکوهانه
6- رده سلولی تحقیقاتی
7- سلولهای بنیادی
کلکسیونهای بانک میکروارگانیسمها :
1- کپک و مخمر
2- ریز جلبک
3- باکتری
4- آرکی
5- پروبیوتیک
6- اکتینومایست
7- میکروارگانیسمهای کشاورزی
کلکسیونهای بانک گیاهی:
1- غلات
2- دارویی
3- سبزیجات
4- حبوبات
5- آرتمیزیا
6- زینتی
7- درون شیشه ای
8- هرباریوم
9- عصاره و اسانس
کلکسیونهای بانک مولکولی :
1- وکتور
2- میزبان
3- ژنومیک
4- متاژنومیک
در برخی از کلکسیونها نمونه های غیر بومی ارزشمند نیز از طرق مختلف گرد آوری و تهیه گردیده و ذخیره شده اند.
این نمونه ها در شرایط ذیل نگهداری می گردند:
1- 4 درجه سانتیگراد
2- 20 درجه سانتیگراد زیر صفر
3- 80 درجه سانتیگراد زیر صفر
4- درون ازت ( 196 زیر صفر)
5- لیوفلیزه