تاریخچه

با توجه به اهمیت ذخایر ژنتیکی و زیستی، مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران در سال 1386،  با فرمان مقام معظم رهبری (مدظله العالی) در جهاددانشگاهی پایه گذاری گردید و هدف اصلی مرکز تأسیس مرکز ملی مرجع به منظور حفظ و به کارگیری ذخایر ژنتیکی و زیستی کشور و حمایت از فعالیتهای صورت گرفته و ایجاد هماهنگی لازم است. در این راستا، این مرکز ضمن پشتیبانی از مراکز ذخایر زیستی کشور و ایجاد شبکه ملی ذخایر زیستی، در تلاش است تا به مرکزی پیشتاز به منظور گردآوری، تکمیل، سامان دهی، استاندارد سازی و حفظ ذخایر ژنتیکی و زیستی برای توسعه دانش، فناوری و افزایش کیفیت زندگی و سلامت و حفظ امنیت غذایی، منابع طبیعی و تنوع زیستی کشور تبدیل گردد.

 

بانکها و بخشهای مرکز

-بانک سلولهای انسانی و جانوری

- بانک میکروارگانیسم ها

-بانک گیاهی

-بانک DNA و داده های ژنومی

-اداره تجاری سازی، پروژه یابی و بازاریابی

- اداره آموزش

 ایجاد و تکمیل کلکسیونهای متعدد در هریک از بانکها بر پایه  نیاز بخش تحقیقات، ارزش اقتصادی و در معرض انقراض بودن بصورت یک روند رو به توسعه در صدر فعالیتهای مرکز قرار دارد. بسیاری از این کلسیونها برای اولین بار در سطح ملی و بین المللی راه اندازی شده اند. در حال حاضر بیش از 40 هزار  نمونه زیستی در قالب 27  کلکسیون به شرح ذیل در مرکز وجود دارند:

کلکسیونهای بانک سلولی :

1-   بیماریهای ژنتیکی

2-    نژادهای ایرانی

3-    بز مرخز

4-   اسبچه خزری

5-   شتر دوکوهانه

6-   رده سلولی تحقیقاتی

7-    سلولهای بنیادی

کلکسیونهای بانک میکروارگانیسمها :

1-    کپک و مخمر

2-    ریز جلبک

3-     باکتری

4-    آرکی

5-    پروبیوتیک

6-    اکتینومایست

7-   میکروارگانیسمهای کشاورزی

کلکسیونهای بانک گیاهی:

1-    غلات

2-    دارویی

3-    سبزیجات

4-    حبوبات

5-    آرتمیزیا

6-    زینتی

7-    درون شیشه ای

8-   هرباریوم

9-    عصاره و اسانس

کلکسیونهای  بانک مولکولی :

1-    وکتور

2-     میزبان

3-    ژنومیک

4-    متاژنومیک

در برخی از کلکسیونها نمونه های غیر بومی ارزشمند نیز از طرق مختلف گرد آوری و تهیه گردیده  و ذخیره شده اند.

این نمونه ها در شرایط ذیل نگهداری می گردند:

1-   4 درجه سانتیگراد

2-   20 درجه سانتیگراد زیر صفر

3-   80 درجه سانتیگراد زیر صفر

4-  درون ازت ( 196 زیر صفر)

5-   لیوفلیزه