داده های ریز ریخت شناسی دانه گرده/ مهر تایید دیگری بر تنوع گونه ای زعفران‌ های وحشی ایران

به گزارش روابط عمومی مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران وابسته به جهاد دانشگاهی؛ تنها ۱۵ سال پیش، گونه‌های شناخته‌شده زعفران وحشی در ایران هشت مورد بود، اما تحقیقات میدانی گسترده دکتر علیرضا دولتیاری عضو هیات علمی و مدیر بانک گیاهی مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران و دیگر محققان بین‌المللی، این رقم را به ۲۵ گونه رسانده است. حدود دو سوم این گونه ها انحصاری ایران هستند. پنج گونه جدید زعفران توسط دکتر دولتیاری و پروفسور روکسانس معرفی و یک گونه نیز به افتخار وی C. dolatyarii  نامگذاری شده است.

مطالعه زعفران های ایران، در قالب یک پروژه ملی در دست اجراست. با پیمایش و نمونه برداری از تمام زیستگاه‌های طبیعی این جنس در کشور، غنی‌ترین کلکسیون زنده از زعفران وحشی ایران در مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران ایجاد شده است. این گنجینه ژنتیکی منبعی ارزشمند برای مطالعات تکمیلی به شمار می‌آید. به عنوان بخشی از این پروژه، ویژگی‌های گرده‌شناسی (Palynomorphological traits) گونه‌های ایرانی این جنس با استفاده از میکروسکوپ‌های نوری و الکترونی (SEM) مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌های تیم تحقیقاتی مرکز نشان داد که بسیاری از گونه‌ها دارای ماهیت مستقل هستند و این نتایج جایگاه ایران را به‌عنوان یکی از مراکز اصلی تنوع و گونه‌زایی زیرجنسNudiscapus  در جهان تقویت کرد.

لازم به ذکر است، جنسCrocus  بیش از ۲۶۰ گونه وحشی در سراسر جهان دارد که بسیاری از آن‌ها دارای ارزش دارویی، غذایی یا زینتی هستند. ترکیه و شبه‌جزیره بالکان مراکز اصلی تنوع این جنس محسوب می‌شوند، اما یافته‌های علمی اخیر نشان داده است که ایران نیز یکی از غنی‌ترین رویشگاه‌ها برای این جنس بخصوص بخش Nudiscapus در دنیاست.

شایان ذکر است که یافته های ریز ربخت شناسی که حاصل سال‌ها تلاش میدانی و آزمایشگاهی است، در مجله بین‌المللی Microscopy Research and Technique  با ضریب تأثیر 2.1 به چاپ رسیده است.

لینک مقاله : Wiley Online Library